[*dropcap]N[/*dropcap]*o meu último ano de Bacharelato, tiven un profesor de literatura que sempre nos dicía: <*em>«hai que ler para non ser ignorantes e viaxar para non ser fanáticos.»</*em> E a verdade que é unha máxima que tentei aplicar á miña vida. Por iso leo, leo moito, leo a todo autor que podo e viaxo sempre que o peto e o traballo permítemo.
Esa máxima de ler para combater a ignorancia levoume a que, tras as Eleccións Europeas do 25 de maio de 2014, co fenómeno Podemos desatado e a aparición de Pablo Igrexas como un profeta da esquerda, compráseme o seu libro <*em>*Desobedientes. De *Chiapas a Madrid.</*em> Ese verán, dediqueime á árida lectura dun libro onde o señor *Turrión analizaba os intentos de adaptar a Madrid o que se chamou a Desobediencia italiana. Trátase dun libro baseado nunha tese doutoral, e onde se tenta facer *analogías entre o 15*M e outros movementos nos que se puido inspirar. Máis recentemente, e ante as disputas polos pactos electorais, as discusións na prensa sobre o que é PODEMOS, o que é Pablo Igrexas, o que pensa, o que pretende e cal é a súa estratexia política e a de Iñigo *Errejón, decidín comprarme <*em>Disputar a Democracia. Política para tempos de crises.</*em>
A verdade, é que, tras a súa lectura, leveime unha gran decepción. Esperaba atoparme máis sobre o seu proxecto. Esperaba unha análise máis sisuda (e menos populista) de porque cre que vivimos a crise que vivimos, que políticas nos levaron a ela e como pensaba solucionala. Pero maioritariamente atopei unha lección de Historia (cun claro rumbo) sobre o período que vai da Restauración á Transición e as típicas *soflamas de estudio televisivo sobre a caste. A pesar diso, descubrín certas pistas sobre o seu comportamento estes últimos meses e aclaroume as razóns pola que pide os ministerios que pide. Outra cousa que saquei en claro é que, se a prensa ou alguén no PSOE lese algún destes libros, non se sorprenderon das referencias ao cal vivo e Felipe González na errada *envestidura de Sánchez. Do terceiro presidente da democracia di:<*em> ?a chamada guerra sucia contra ETA, da que Felipe González tan orgulloso mostrábase ao recoñecer a *Millás no País, que puido matar os xefes de ETA en *Vidart e que quizá se equivocou ao non facelo.?</*em> Por cousas como esta, creo que non deberiamos levarnos grandes sorpresas. Ese xiro ao pragmatismo e á moderación creo que non é tal. Simplemente é unha estratexia para conseguir os seus obxectivos.
Para Pablo Igrexas, e os seus compañeiros da facultade de Políticas de Somosaguas, todo é estratexia. Non se se a súa estratexia responderá a un mandato do goberno bolivariano de Venezuela de implantar un partido amigo no noso país. Pero é estratexia. Desde o meu punto de vista, a estratexia xurdiu co 15M, coas marchas da dignidade ou as convocatorias de rodea o Congreso. Estas convocatorias supostamente facíanse para protestar pola situación dos de abaixo fronte aos de arriba, para reclamar unha ?Democracia Real? ou para que o que chama o Partido de Wall Street devolva a soberanía aos cidadáns. Pero se les o seu libro Desobedientes. De Chiapas a Madrid, entendes a súa lóxica. Todas esas accións eran unha estratexia inicial de márketing. Non eran protestas sinceras para mostrar a situación dos máis débiles. Creo que os enfrontamentos entre supostos manifestantes pacíficos tampouco eran casuais. Non podemos aventurar que Podemos estivese detrás. Pero lean o seguinte:
Á mantenta do que se denominou a Batalla de Seattle de 1999 durante o Terceiro Cume Interministerial da OMC, que enfrontou a movementos antisistema e a antidisturbios, o politólogo metido agora apolítico di: ?a través da ocupación do centro da cidade constituíuse un foco de atención mediática mundial onde, a pesar da lóxica distorsión da mensaxe buscada polos activistas, os medios de comunicación de masas abriron un debate mundial nada menos que sobre o Capitalismo. [?] Seattle converteuse nun escenario para a comunicación global pola determinación dos activistas. [?] Cando os activistas destruían os escaparates de Nike ou McDonald´s ou mentres ocupaban o centro da cidade, estaban a atravesar zonas vermellas, algo que se revela crucial para asegurar o impacto mediático do movemento[1].
Estes disturbios inspiraron aos activistas de esquerdas en Europa e ensinoulles a estratexia para seguir nas protestas durante a 55 Asemblea Xeral do Banco Mundial e o Fondo Monetario Internacional no ano 2000 en Praga. Pablo Igrexas estivo aí e en Desobedientes dinos que serviron de inspiración para o 15M Non lles resulta sospeitoso? Non cren que Pablo Igrexas é un experto neste tipo de comunicación? Non cren que o utilizaron para crear un caldo de cultivo para a aparición de PODEMOS?
Desde o meu humilde punto de vista as respostas son claras. Ademais, cando en Disputar a Democracia indígnase pola actuación policial durante as marchas da dignidade ou a manifestación denominada rodea o Congreso, non me resulta crible. Non podo crer ao dirixente da formación morada cando di: ?Creo que pode afirmarse que, en España, a xente á vez que confía máis na policía que noutras institucións do Estado rexeita a actuación habitual dos antidisturbios (sexan do corpo que sexan) contra a xente que exerce o seu dereito para protestar nunha manifestación ou un desafiuzamento. [?]O estilo das unidades antidisturbios á hora de relacionarse coas protestas é un dos indicadores da calidade democrática dun país.?[2] Tampouco lle creo cando denuncia da infiltración de axentes nos grupos pacíficos de manifestantes ou cando fala de que estes provocan os enfrontamentos violentos. A súa tese en Desobedientes é que estes disturbios son necesarios para visibilizar o problema. Cre que os enfrontamentos cos antidisturbios (que non adoitan contar coa simpatía da xente) ou romper escaparates de multinacionais, evitando romper os dos pequenos comercios, é unha estratexia de márketing para aparecer nos medios de masas e crear debate.
A súa lectura, tamén me resultou providencial para entender esa proposta de goberno do cambio, onde terían que estar Íñigo Errejón, a súa xefa de gabinete, Irene Montero, a responsable do programa, Carolina Bescansa, o xeneral Xullo Rodríguez, a xuíz Vitoria Rosell e Xavier Domènech, o líder da alianza catalá de Podemos, En Comú Podem, nos ministerios de: Economía, Defensa, Interior, Xustiza e Asuntos Exteriores ou a dirección de RTVE. Non sei por que se sorprende o xornalista do País Miquel Alberola dicindo que ?sorprendendo a propios e estraños?. Todo ten a súa orixe no teórico marxista Antonio Gramsci.
En Disputar a Democracia. Política para tempos de crises ten un capítulo titulado Power is power Xadrez ou boxeo? Nel explica as diferenzas entre o que denomina a política do xadrez e a política do boxeo. A primeira é a que se realiza a través do xogo democrático. É a que consegue o poder a través das eleccións e a que se xoga a través das normas democráticas. A segunda, é na que o poder se consegue ou se mantén a través da forza, das armas, da loita, do poder coercitivo do estado. Unhas liñas onde expresa moi ben as vantaxes de unirse á política do xadrez son cando se refire aos gobernos de Latino América. ?O que vimos en América Latina nas últimas décadas é xadrez e vontade, isto é, a asunción, por parte da esquerda e dos movementos populares, de estratexias electorais para o exercicio de polo menos unha parte do poder do Estado, algo que debe ser ademais a nosa referencia fundamental, á vista dos seus notables resultados. [?] Os gobernos progresistas latinoamericanos están lonxe de acabar co capitalismo e as inxustizas derivadas do mesmo, pero xogaron ao xadrez con habilidade logrando importantes avances. Con todo, aínda que só podamos xogar ao xadrez, nunca hai que esquecer que power is power.? Que quere dicir con esta última frase? Para min a resposta está ao comezo do capítulo. Nun exemplo que fai cunha escena dunha das súas series favoritas: Xogo de Tronos. Nesta escena ?Lord Baelish, un conselleiro ben informado, alardea ante a raíña (Cersei Lannister) de que o coñecemento é poder. Nese momento a raíña di aos seus gardas (que obedecen de inmediato) :<<Apresádeo, cortarlle o pescozo. Alto!, esperade, cambiei de opinión, deixádelle ir>>?[3].
Pablo Igrexas, é consciente da importancia do xadrez e de xogar dentro do xogo democrático, das eleccións. Pero tamén é consciente da importancia do control do poder da forza. A través do Ministerio do Interior contrólase á Policía e á Garda Civil, de Defensa ao exército, de Xustiza a fiscalía e con RTVE os medios de comunicación públicos. É máis, comenta a importancia que tivo que cando se tentou derrocar a Hugo Chávez, o exército puxésese do seu parte. No capítulo que dedica á Realpolitik e a Razón de Estado termínao cunha frase que tamén dá que pensar ?Quere iso dicir que hai que desterrar a moral da política? Por suposto que non, pero para cambiar algo o primeiro é entender como funciona[4]. Ademais, ao longo de todo o libro, desenvolve o mantra de que gañar as eleccións non é gañar o poder e Pablo Igrexas quere o poder.
Por iso deberían coidarse aqueles que non ven con malos ollos unha coalición á Valenciana ou á portuguesa. Aqueles demócratas de verdade, deberían estar máis pensando nunha gran coalición á alemá e en como desenmascarar a estes señores. Para iso, un paso importante é que os partidos tradicionais móstrense firmes coa corrupción nos seus partidos. Que limpen as súas casas. Porque entre outras cousas, os populistas quedarán sen argumentos cos que embaucar a mente dos cidadáns.
[1] Pablo Iglesias Turrión, “Desobedientes. De Chiapas a Madrid”, Editorial Popular 2011. Pág.:37-45.
[2] Pablo Iglesias Turrión,” Disputar la Democracia. Política para tiempos de crisis”, AKAL Pensamiento crítico 2014. Pág.:161-166.
[3] Pablo Iglesias Turrión,” Disputar la Democracia. Política para tiempos de crisis”, AKAL Pensamiento crítico 2014. Pág.:32-38.
[4] Pablo Iglesias Turrión,” Disputar la Democracia. Política para tiempos de crisis”, AKAL Pensamiento crítico 2014. Pág.:43
